პოსტკოვიდური რეაბილიტაცია
COVID-19, როგორც ჩვენი ასწლეულის ყველაზე დიდი გამოწვევა სულ უფრო მეტ ყურადღებას მოითხოვს. ჩვენი ცოდნა COVID-19, როგორც ახალი დაავადების გავლენის შესახებ სწრაფად ვითარდება. ამ დროისთვის ბევრი ვიცით და კიდევ უფრო მეტის გაგების პროცესში ვართ იმის შესახებ, თუ რა გავლენას ახდენს ადამიანებზე კრიტიკული დაავადება ავადმყოფობისა და მის შემდგომ პერიოდში.
მიუხედავად იმისა რომ COVID-19 გადატანილი ადამიანების უმეტესობას მხოლოდ მსუბუქი ან ზომიერი დაავადება განუვითარდება, ზოგიერთ მათგანს შეიძლება აღენიშნოს პოსტ ვირუსული დაღლილობის პერიოდი, ხოლო ზოგიერთმა ადამიანმა მსუბუქი და ზომიერი დაავადებისგან გამოჯანმრთელების შემდეგ, შეიძლება განიცადოს ქრონიკული სიმპტომები ან გართულებები, რომლებიც საჭიროებს რეაბილიტაციას.
COVID-19- ის შემდეგ მძიმე პაციენტებმა შეიძლება განიცადონ:
- ფილტვის ფუნქციის დაქვეითება,
- ფიზიკური მონაცემების გაუარესება და კუნთების სისუსტე,
- კომუნიკაციის დაქვეითება,
საუბრის გაძნელება, - დელირიუმი და სხვა კოგნიტური დარღვევები,
- შფოთვა და დეპრესია.
ეს დარღვევები მოიხსენიება, როგორც ინტენსიური თერაპიის შემდგომი სინდრომი. ამასთან,მათ ვისაც ჰქონდა COVID-19-ის მძიმე ფორმა, თუმცა არ იყვნენ ვენტილირებულნი, გარკვეულწილად შეიძლება განიცადონ გართულებების მთელი კომპლექსი ხანგრძლივი წოლითი რეჟიმის შედეგად. ვირუსული შეტევის და დაავადების ანთებითი რეაქციის გამო პაციენტებს შეიძლება გაუჩნდეთ ისეთი გართულებები, როგორებიცაა ღრმა ქსოვილის წნევის დაზიანებები, შარდის ან განავლის შეუკავებლობა და პერიფერიული ნერვული სისტემის დარღვევები.
რიგი ფაქტორების გამო პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ფიზიკური გაუარესება და კუნთების სისუსტე. პირველ რიგში, კრიტიკული დაავადების შედეგად, ბევრ პაციენტს აღენიშნება პერიფერიული ნერვული სისტემის ანთება, რაც იწვევს რეფლექსების შემცირებას, კუნთების ტონუსის შეგრძნებას და ზოგად პოლინეირომიოპათიას. COVID-ის ზოგიერთ პაციენტს აქვს მიოზიტის ფორმა კუნთის ფერმენტების მომატებით, სისხლის ანალიზში. ამან შეიძლება გამოიწვიოს კუნთების ტკივილი და სისუსტე. კუნთების ატროფია შეიძლება წარმოიშვას, ზოგიერთი სტეროიდებისა ან ნეირომუსკულარული ბლოკირების პრეპარატების გვერდითი ეფექტები. ისეთი მეტაბოლური თავისებურებები, როგორიცაა ჰიპერგლიკემია და არასწორი კვება, ატროფია.
ხანგრძლივი უმოძრაობა იწვევს კუნთების ატროფიას. ფიზიკური გაუარესების და კუნთების სისუსტის აღმოსაფხვრელად აუცილებელია ფიზიოთერაპევტის ჩარევა.
SARS-COV-2 ვირუსს შეუძლია მწვავე გავლენა მოახდინოს ფილტვებზე და გამოიწვიოს მეორადი ინფექცია ან პნევმონია და მწვავე რესპირატორული დისტრეს სინდრომი, რომელსაც შეუძლია გავლენა მოახდინოს სუნთქვის ფუნქციაზე, გამოიწიოს მუდმივი ქოშინი და ვარჯიშის აუტანლობა. პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ფილტვის ფუნქციის დაქვეითება ვირუსული რესპირატორული სინდრომის ან / და პნევმონიის გამო, ფილტვის ფიბროზი ფილტვის ანთების შედეგად, COVID-19- ს შეუძლია გაზარდოს ფილტვის ემბოლიების რისკი, რაც იწვევს არაადეკვატურ სისხლის მიმოქცევას ფილტვებში. ანთებითი მდგომარეობა გავლენას ახდენს გულმკერდის კუნთებზეც. ამ შემთხვევაში შეიძლება მოხდეს ფილტვების არასაკმარისი გაფართოება კუნთების სისუსტის გამო.
უმოძრაობა და ატროფია პირდაპირ კავშირშია ფილტვების ქრონიკულ დაქვეითებასთან. ფილტვების დაქვეითებული ფუნქციის მოგვარების მიზნით ხორციელდება ფიზიოთერაპევტების ჩარევა. კრიტიკული თერაპიის პირობებში რესპირატორული ფიზიოთერაპევტები ასრულებენ ჩარევას, რაც ხელს უწყობს ჟანგბადის მაქსიმალურად გაზრდას, სეკრეციის მართვას და სისუსტისა და ატროფიის შემცირებას.
ვირუსის შემდეგ დაღლილობა, სუნთქვის ფუნქციის დარღვევა და განწყობის გაუარესება შეიძლება გამოვლინდეს იმ ადამიანებში, რომლებსაც უჭირთ ყოველდღიური საქმიანობის მართვა, თავით მოვლა და საშინაო სამუშაოების შესრულება. ასეთ დროს პაციენტები საჭიროებენ პრაქტიკულ დახმარებას.
დროული შეფასება აუცილებელია პაციენტის მიმდინარე რეაბილიტაციის მოთხოვნების დასადგენად, მათი განმუხტვისთვის, მზადყოფნისა და იმის დასადგენად, თუ რომელი მეთოდებია საჭირო. ზოგიერთ პაციენტში ეს უნდა იყოს რუტინული. ამ პაციენტებს მიეკუთვნებიან ინტენსიური თერაპიიდან გაწერილი პაციენტები, რომლებმაც გადაიტანეს COVID-19 მძიმე ფორმა. შეფასება უნდა იყოს ჩვეულებრივი იმ პაციენტებისთვის, რომლებშიც ვლინდება რაიმე დაზიანების ნიშნები, რომლებიც ადრე იყო ნახსენები. მაშინაც კი, როდესაც შეფასებით დადგინდა, რომ რეაბილიტაცია არ არის საჭირო, მნიშვნელოვანია მოხდეს პაციენტის განათლება და მიეცეს რჩევა თვითმართვისთვის.
გრძელვადიან პერიოდში, COVID-19 პაციენტებს, რომლებიც განიცდიან მუდმივ დაღლილობას, ამცირებენ ვარჯიშის ტოლერანტობას, უჭირთ ყოველდღიური საქმიანობა, შეუძლიათ ისარგებლონ სარეაბილიტაციო პროგრამებით. ზოგჯერ, პაციენტებს აღენიშნებათ რთული სიმპტომები, სადაც ეტიოლოგია ნაკლებად ნათელია. ამ შემთხვევებში რეკომენდებულია პაციენტების შეფასება სპეციალისტის ან სპეციალისტების მიერ მათი ანამნეზის შესაბამისად.
COVID-19 რეაბილიტაცია არის კლასიკური მაგალითი, სადაც საჭიროა მრავალდისციპლინური მიდგომა. მოქმედი დომენების დიაპაზონი პოტენციურად ახდენს გავლენას ფართო სპექტრის უნარ-ჩვევებზე, რომლებიც ჩვეულებრივ წარმოდგენილია სხვადასხვა სარეაბილიტაციო დისციპლინებით.
დასკვნის სახით, COVID-19 მძიმე პაციენტებმა შეიძლება განიცადონ მთელი რიგი დარღვევები, რომლებიც საჭიროებს მრავალდისციპლინარულ რეაბილიტაციას.
წყალტუბო ბალნეორეზორტი გთავაზობთ სპეციალურ, მულტიდისციპლინარულ პოსკოვიდურ სარეაბილიტაციო პაკეტებს. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ სერტიფიცირებული კურორტოლოგ-ფიზიოთერაპევტები, ოჯახის ექიმები, თერაპევტები და სხვა არაერთი პროფილის ექიმები მზად არიან ინდივიდუალურად განსაზღრონ თქვენთვის საჭირო რეაბილიტაციის გეგმა და დაგეხმარონ ცხოვრების პრე-კოვიდური წესის დაბრუნებაში.
გთავაზობთ როგორც სამკურნალო კოვიდ-19 ვირუსით ავადმყოფობის შემდგომი გართულებების სამკურნალო-სარეაბილიტაციო კურსის კომპლექსური პროგრამას, ასევე მზა პაკეტებს, აღნიშნული პაკეტებითა და სასტუმროებში განთავსების უპრეცედენტოდ დაბალი ფასებით.